คำถาม (3) : เตรียม​ตัวอย่างไรก่อนไปร่วมโครงการ​

สุดารัตน์ : “ช่วงก่อนเดินทางไปเข้าร่วมก็ได้ทบทวนเนื้อหาจากที่ทางโครงการส่งเอกสารมาให้ค่ะ พอทราบประเด็นเนื้อหาที่จะต้องใช้เรียน ก็หาข้อมูลเกี่ยวกับกฎหมายไทยหรือวิธีการปฏิบัติของประเทศไทยเก็บไว้ค่ะ เพื่อเตรียมเอาไว้แลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนๆที่มาจากประเทศอื่น”

“นอกจากนี้สิ่งสำคัญคือ หาข้อมูลเกี่ยวกับประเทศเวียดนามก่อนการเดินทางค่ะ เช่น สถานที่พัก อาหาร การเดินทาง อย่างน้อยควรรู้ข้อมูลเบื้องต้นค่ะ หากมีเหตุฉุกเฉินจะได้สามารถแก้ไขเหตุการณ์ รวมถึงหาข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่ท่องเที่ยวด้วยค่ะ (ฮ่า ๆ)”

คำถาม (4) : สิ่งที่ได้รับจากโครงการ​มีอะไรบ้าง เป็นไปตามที่คาดหวังไหม

สุดารัตน์ : “สิ่งที่ได้รับจากโครงการเป็นอะไรที่น่าสนใจมากๆค่ะ เมื่อได้ไปเรียนทำให้ได้รับแนวความคิดใหม่ๆค่ะ ทั้งวิธีการคิดและการแก้ไขปัญหา สิ่งที่ได้จากการเรียนไม่ใช่แค่เนื้อหาของกฎหมายค่ะ แต่เป็นการสอนจากประสบการณ์ของศาสตราจารย์แต่ละท่าน

“สำหรับอาทิตย์แรกเป็นการเรียนเกี่ยวกับการระงับข้อพิพาทค่ะ ซึ่งสำหรับประเทศอเมริกาการระงับข้อพิพาทมีหลายรูปแบบค่ะ ไม่ใช่แค่การฟ้องร้องคดีกับอนุญาโตตุลาการ แต่รวมถึงการไกล่เกลี่ย (mediation) ซึ่งจะคล้ายกับการไกล่เกลี่ยในศาลประเทศไทยนั่นคือ จะมีคนกลางนอกคดีเข้ามาช่วยในในการไกล่เกลี่ย แต่ที่สหรัฐอเมริกาจะมีการไกล่เกลี่ยนอกศาลซึ่งคู่สัญญาตกลงกันเลือกคนกลางเข้ามาช่วยในการไกล่เกลี่ยได้ค่ะ ซึ่งการะงับข้อพิพาทแบบนี้ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากค่ะ นอกจากนี้ได้เรียนรู้ถึงวิธีการเตรียมตัวและเทคนิคที่ควรใช้ก่อนการเจรจา(negotiation) รวมถึงหลักคิดในการเจรจาอย่างหนึ่งที่รู้สึกว่าน่าสนใจที่ได้รับจากศาสตราจารย์คือ “ในการเจรจาหลักคือต้องรักษาผลประโยชน์ของลูกความก็จริง แต่ในการเจรจาเราอาจจะไม่ได้ทุกสิ่งทุกอย่าง แต่เราจะได้บางสิ่งจากการเจรจานั้นค่ะ”

“สำหรับกิจกรรมจะมีการเรียนช่วงเช้าและบ่ายค่ะ แต่มีบางวันที่ทำกิจกรรมกิจการข้างนอกมหาวิทยาลัย คือ เดินทางไปศาลของประเทศเวียดนาม ชมห้องพิจารณาคดี รวมถึงได้ไปชมสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆในเมืองโฮจิมินทร์ค่ะ เช่น ตลาดเบนถันและโบสถ์”

“ในส่วนสัปดาห์ที่สองเรียนเรื่องของกฎหมายสัญญาค่ะ โดยเรียนเกี่ยวกับหลักกฎหมายสัญญา และหากจะต้องทำการรีวิวสัญญาควรดูประเด็นอะไรบ้างและควรระมัดระวังเรื่องอะไรค่ะในการทำสัญญาค่ะ เช่น ควรระมัดระวังในการเลือกกฎหมายที่จะให้มีผลผูกพันธ์ในสัญญา เนื่องจากกฎหมายในแต่ละมลรัฐของประเทศสหรัฐอเมริกาอาจมีความแตกต่างกันเล็กน้อย แต่เพื่อรักษาผลประโยชน์ของลูกความควรศึกษากฎหมายของแต่ละมลรัฐให้ดีค่ะ นอกจากนี้ได้เรียนรู้แนวทางการทำงานของผู้พิพากษาในศาลค่ะ เช่น การวินิจฉัยตัดสินคดี การพิจารณาคดีที่จะนำมาเป็นหลักเกณฑ์ทางกฎหมาย ระบบการพิจารณาคดีของศาล”