คุยกับกรณัฏฐ์ ถาวรเจริญวัฒน์ กับแนวทางการเรียนวิชากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง แบบออนไลน์ในช่วงโควิด-19 (รศ.ดร.สมเกียรติ, ผศ.ทวีศักดิ์, อ.สุทธิศักดิ์)
?????
1️⃣คำถาม (1) : อาจารย์ผู้บรรยาย และเนื้อหาวิชา
กรณัฏฐ์ : “วิชากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งหรือ น.280 ของศูนย์ลำปาง มีอาจารย์ผู้บรรยายอยู่ 3 ท่านครับ คือ อาจารย์สุทธิศักดิ์ สุขบุญพันธ์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทวีศักดิ์ เอื้ออมรวนิช และรองศาสตราจารย์ ดร.สมเกียรติ วรปัญญาอนันต์ ครับ”
“ในช่วงที่ก่อนเรียนวิชากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งนั้น ผมได้ทราบเนื้อหาคร่าว ๆ จากรุ่นพี่มาก่อนแล้วว่าเป็นวิชาที่มีเนื้อหาค่อนข้างยากและมีเปอร์เซ็นสอบผ่านที่พอ ๆ กับสอบตก ผมจึงมีความกังวลที่สูงพอสมควรในการเริ่มเรียนวิชานี้ ดังนั้นในช่วงเริ่มภาคการศึกษาที่ 2 ผมจึงตั้งใจเรียนวิชานี้เป็นพิเศษเช่นเดียวกันกับวิชากฎหมายสัญญาทางพาณิชย์ 1 ที่ต้องเรียนในเทอมนั้นด้วย (หัวเราะ) โดยเริ่มจากขอคำปรึกษารุ่นพี่เรื่องหนังสือที่ใช้ประกอบการเรียนและแนวทางการเขียนตอบครับ”
“สำหรับช่วงที่เริ่มเรียนวิชานี้ ในส่วนของกลางภาคจะเป็นส่วนของระบบศาลเนื้อหาในส่วนนี้เป็นเรื่องของ เขตอำนาจศาล องค์คณะของผู้พิพากษาในการนั่งพิจารณาคดี ซึ่งผมคิดว่าไม่ยากครับและสามารถทำความเข้าใจได้ง่าย แต่พอเริ่มเข้าสู่เนื้อหาของกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งแล้ว ผมคิดว่าเนื้อหามีความยากขึ้นมากครับต้องใช้สมาธิในการทำความเข้าใจเพราะว่าวิชานี้เป็นวิชากฎหมายวิธีสบัญญัติซึ่งหลักการของกฎหมายก็จะไม่เหมือนกับกฎหมายสารบัญญัติทั้งหลายที่เรียนมาก่อนหน้านี้ จะพูดว่าเหมือนมาเริ่มนับหนึ่งเรียนกฎหมายใหม่เลยก็ได้ครับ บางครั้งระหว่างนั่งเรียนไปผมก็มีหลุดบ้างครับเพราะว่าระยะเวลาบรรยายในวิชานี้ติดต่อกันถึง 4 ชั่วโมง แต่หลังจากเข้าเรียนแล้วผมก็จะพยายามมาทำความเข้าใจเพิ่มเติมและติดตามเนื้อหาให้ทันอยู่ตลอดเพราะว่าโดยส่วนตัวแล้วผมคิดว่าวิชานี้ค่อนข้างสำคัญมากในการทำงานในอนาคตดังนั้นจึงควรจะทำความเข้าใจให้ได้มากที่สุด”
“หลังจากเรียนวิชานี้ไปแล้วผมรู้สึกว่าวิชากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งนี้ก็ยังยากเหมือนเดิมครับและต้องยอมรับเลยว่าตอนนี้ก็มีเนื้อหาหลาย ๆ ส่วนที่ผมยังทำความเข้าใจได้ไม่หมด แต่ว่าหลังจากที่ได้เรียนวิชานี้แล้วทำให้ผมสามารถมองเห็นขั้นตอนของการดำเนินกระบวนพิจารณาในคดีแพ่งได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เมื่อกลับมาอ่านทบทวนทำความเข้าใจก็สามารถทำได้เร็วและไม่ยากเหมือนก่อนเรียนครับ”
?????
2️⃣คำถาม (2) : เทคนิคในการเรียนและหนังสือแนะนำ
กรณัฏฐ์ : “สำหรับผมแล้วเทคนิคในการเรียนวิชานี้ คือ การทำความเข้าใจที่กระบวนการ หรือ process ของการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีแพ่งครับ กล่าวคือต้องทราบว่า การเขียนคำร้อง คำให้การ การส่งหมาย เหล่านี้อยู่ในขั้นตอนใดของการดำเนินคดีแพ่ง เมื่อพ้นขึ้นตอนนี้ไปแล้วต่อจะเป็นขั้นตอนของอะไรและหากมีการกระทำที่เข้าลักษณะนี้ต่อไปต้องทำอย่างไร ซึ่งในตอนที่เรียนวิชานี้อาจารย์ท่านก็จะสอนเราไปตามหัวข้อเรื่องหรือมาตรา ซึ่งเมื่อเรียนไปหลาย ๆ คาบแล้วจะทำให้เราสับสนได้ว่าหัวข้อที่เรากำลังเรียนอยู่ตกลงมันอยู่ที่ขั้นตอนใดกันแน่ ดังนั้นแล้วผมจึงคิดว่าการเรียนวิแพ่งต้องทำความเข้าใจกระบวนการในการดำเนินคดีซึ่งเปรียบเสมือนเป็นเข็มทิศของการเรียนวิชานี้เลยก็ว่าได้ครับ”
“ในส่วนของระบบศาลที่บรรยายโดยอาจารย์สุทธิศักดิ์ สุขบุญพันธ์ ซึ่งท่านเป็นผู้พิพากษาศาลอุทธรณ์แนะนำให้เลคเชอร์คำบรรยายของท่านในคาบเป็นหลักครับ เพราะอาจารย์ท่านบรรยายเนื้อหาได้ค่อนข้างครบถ้วน เข้าใจง่าย สามารถเห็นภาพได้ชัดเจนและท่านก็เมตตา บรรยายจนเต็มเวลา 4 ชั่วโมงโดยไม่มีการหยุดพักเลยซักนาทีครับ (หัวเราะ)”
“สำหรับหนังสือในการเรียนส่วนของ กฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งที่บรรยายโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทวีศักดิ์ เอื้ออมรวนิช และรองศาสตราจารย์ ดร.สมเกียรติ วรปัญญาอนันต์ อาจารย์ผู้บรรยายวิชานี้ได้แนะนำหนังสือกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งของท่านอาจารย์ไพโรจน์ วายุภาพ ครับ แต่โดยส่วนตัวผมใช้หนังสือคำบรรยายของเนติบัณฑิตเป็นหลักครับและมีหนังสือของรองศาสตราจารย์ จักรพงษ์ เล็กสกุลไชย เป็นหนังสืออ่านประกอบครับ เพราะผมเห็นว่ากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเป็นกฎหมายที่ใช้ในทางปฏิบัติซึ่งส่วนมากจะเน้นไปที่คำพิพากษาของศาลฎีกา จึงไม่ค่อยมีการโต้แย้งกันในทางทฤษฎีมากนักดังนั้นจะใช้หนังสือเล่มใดก็ได้ขอเพียงเป็นหนังสือที่เราอ่านแล้วเข้าใจได้ดีก็พอครับ”
?????
3️⃣คำถาม (3) : การสัมมนา
กรณัฏฐ์ : “วิชานี้ในส่วนเนื้อหาเรื่องระบบศาลของอาจารย์สุทธิศักดิ์ สุขบุญพันธ์ และในส่วนเนื้อหากฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งที่บรรยายโดยผู้ช่วยศาสตราจารย์ทวีศักดิ์ เอื้ออมรวนิช และรองศาสตราจารย์ ดร.สมเกียรติ วรปัญญาอนันต์ ไม่มีการสัมมนาครับ แต่ในส่วนการบรรยายของอาจารย์สมเกียรติ ท่านจะเอาข้อสอบเก่ามารีวิวให้นักศึกษาดูถึงวิธีการเขียนตอบ การจับประเด็นในข้อสอบ ในคาบเรียนสุดท้ายครับ ซึ่งก็ช่วยให้สามารถทำความเข้าใจได้มากขึ้นพอสมควรครับ แต่อย่างไรก็ตามในกลุ่มเรียนของศูนย์รังสิตที่ท่านอาจารย์สมเกียรติสอนในส่วนของการอุทธรณ์ ฎีกา มีอาจารย์กิตติภพ วังคำ เป็นผู้สัมมนาให้ ผมก็ได้มีโอกาสเข้ากลุ่มไปฟังการสัมมนาในส่วนของการอุทธรณ์ ฎีกา และในส่วนของวิธีพิจารณาคดีวิสามัญ ซึ่งอาจารย์กิตติภพบรรยายได้เข้าใจง่ายและมีการจัดกลุ่มจนทำให้เห็นกระบวนการต่าง ๆ จนเป็นระบบ ทำให้ผมสามารถทำความเข้าใจได้ดีขึ้นกว่าเดิมมากครับ”
?????
4️⃣คำถาม (4) : รูปแบบการสอนออนไลน์ และปัญหาที่เจอในการเรียนออนไลน์
กรณัฏฐ์ : “รูปแบบการสอนออนไลน์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทวีศักดิ์ เอื้ออมรวนิช ใช้รูปแบบการสอนโดยการบันทึกการบรรยายลงยูทูป ส่วนของ รองศาสตราจารย์ ดร.สมเกียรติ วรปัญญาอนันต์ ใช้วิธีการสอนผ่าน WebEx ครับ”
“การเรียนในห้องทำให้ผมสามารถโฟกัสกับอาจารย์ได้มากกว่าการเรียนออนไลน์ครับ เพราะว่าเรียนออนไลน์บางครั้งผมก็ลุกไปซื้ออาหารบ้าง เล่นมือถือบ้าง ซึ่งจุดนี้จะทำให้เสียสมาธิได้ง่ายครับ ในส่วนของสภาพแวดล้อมในการเรียนก็ผีผลพอสมควรครับ เพราะการนั่งเรียนที่บ้านกับการเรียนที่มหาวิทยาลัยจะให้ความรู้สึกที่ไม่เหมือนกัน การเรียนในมหาวิทยาลัยมีสภาพแวดล้อมที่ช่วยกระตุ้นให้ผมอยากเรียน มีสมาธิมากขึ้นและยังมีเพื่อน ๆ ที่ให้คำปรึกษาเรื่องเรียนได้ครับ ส่วนสภาพแวดล้อมในการนั่งเรียนออนไลน์ที่บ้านจะทำให้ผมเครียดง่ายกว่าเดิมครับเพราะว่าต้องนั่งเรียนอยู่ในห้องเดิมทุก ๆ วันทำให้เสียสุขภาพจิตมาก”
“ปัญหาที่พบเจอระหว่างการเรียนออนไลน์ก็คือ บางครั้งนั่งเรียนอยู่แล้วมีเพื่อนในคลาสเผลอกดเปิดไมค์ค้างไว้ ทำให้ผมหงุดหงิดมากเพราะจะทำให้เรียนไม่รู้เรื่อง และอีกปัญหาที่สำคัญมาก ๆ เลยคือ วันที่มีเรียนเช้าผมมักจะตื่นก่อนเริ่มคลาสประมาณ 5 นาที ทำให้การนั่งเรียนช่วงเช้าจะทำให้การเรียนไม่เต็มประสิทธิภาพ วิธีแก้ปัญหาของผมก็คือ เปิดหน้าจอค้างไว้ครับแล้วออกไปทำอย่างอื่น ทั้งนี้ก็เพื่อไม่ให้อาจารย์กังวลใจว่ามีคนเข้าคลาสน้อยครับ (หัวเราะ) แล้วพออาจารย์สอนจบผมก็ค่อยไปตามคลิปทีหลังอีกทีหนึ่ง”
?????
5️⃣คำถาม (5) : การเตรียมตัวสอบและฝากถึงรุ่นน้องที่กำลังศึกษาวิชานี้
กรณัฏฐ์ : “เทคนิคในการเตรียมตัวสอบวิชานี้ของผมที่อยากจะแนะนำน้องๆในภาพรวม คือ ในการเรียนวิชานี้ต้องทำความเข้าใจกระบวนการดำเนินคดีแพ่งทั้งหมด สำคัญมาก อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้น อ่านแนวคำพิพากษาของศาลฎีกาแล้วทำความเข้าใจหลักการให้ดีและหากมีคลาสเรียนใดที่เราไม่ได้ตามหรือขาดเรียนควรจะรีบตามทุกครั้ง”
“ในการตอบข้อสอบวิชานี้สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ต้องอ่านโจทย์ให้รอบคอบและอ่านซ้ำหลาย ๆ ครั้งให้เราพอจับประเด็นในข้อสอบได้ว่า ข้อสอบข้อนั้น ๆ เนี่ยมีประเด็นที่ต้องการถามเราอะไรบ้าง โดยเฉพาะข้อสอบในส่วนของท่านอาจารย์สมเกียรติ จะเป็นข้อสอบที่มักจะมีประเด็นเล็กที่คาดไม่ถึงซ่อนอยู่หรือบางข้ออาจจะเป็นข้อสอบที่อ่านแล้วจะจับประเด็นได้ค่อนข้างยากมาก แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นข้อสอบมีการใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องเพียงไม่กี่มาตราเท่านั้น การตอบข้อสอบในส่วนของท่านอาจารย์สมเกียรติควรกำหนดประเด็นที่โจทย์ถามมาให้ชัดเจนและตอบอย่างกระชับไม่ยืดยาวและต้องต้องตอบให้ถูกด้วย (หัวเราะ) ซึ่งผมเชื่อว่าถ้าเตรียมตัวอ่านและทำความเข้าใจมาอย่างดีก็จะทำข้อสอบได้ไม่ยากจนเกินไปครับ ส่วนคะแนนหลักกฎหมายนั้นในการสอบออนไลน์เข้าใจว่าอาจารย์ไม่มีคะแนนในส่วนนี้ให้”
“ในการตอบข้อสอบส่วนของอาจารย์ทวีศักดิ์ ข้อสอบของอาจารย์จะเป็นข้อสอบบรรยายครับ ผมแนะนำให้อ่านทำความเข้าใจในเรื่องต่าง ๆ ให้ชัดเจนแล้วเรียบเรียงเป็นภาษาของตัวเองเพื่อตอบข้อสอบ ไม่ควรลอกชีทมาตอบเอาดื้อ ๆ เพราะว่าจะทำให้ได้คะแนนที่น้อยครับ”
“สิ่งที่อยากฝากกับน้อง ๆ ทุกคนที่กำลังเรียนวิชานี้ คือ อยากให้น้องตระหนักไว้เสมอว่าวิชานี้เป็นวิชาที่มีความสำคัญและจะถูกนำมาใช้ในทางปฏิบัติในการทำงานมาก ดังนั้นจึงควรที่จะทำความเข้าใจในการเรียนวิชานี้ให้ได้มากที่สุด และตั้งใจทำข้อสอบให้เต็มที่เพื่อจะได้ไม่ต้องมานั่งเสียใจในภายหลัง แต่อย่างไรก็ดีการที่เรามัวแต่นั่งเรียน นั่งอ่านหนังสืออย่างเดียวจนไม่มีเวลาในการเข้าสังคมหรือการทำกิจกรรมร่วมกับคนอื่นก็ไม่ใช่สิ่งที่นักกฎหมายอย่างเราพึงกระทำ หากรู้สึกเหนื่อยล้ากับการเรียนก็ออกมาพักผ่อนบ้าง ไปสังสรรค์ ไปเล่นกีฬา เล่นเกม ดูซีรี่ย์ เพื่อให้เราผ่อนคลายแล้วกลับมาสู้กับช่วงเวลาที่ยากลำบากในเทอมนี้ต่อไป”
“สุดท้ายที่อยากจะบอกถึงน้อง ๆ ทุกคน คือคะแนนสอบไม่ใช่ทุกอย่างของชีวิตแต่เป็นเพียงส่วนหนึ่งในชีวิตมหาวิทยาลัย ในการเรียนเราอาจจะทำคะแนนวิชานี้ได้สูงมาก หรือบางคนอาจจะเรียนไม่รู้เรื่องเลยจนสอบไม่ผ่าน มันก็ไม่ใช่สิ่งที่จะบอกได้ว่าเราประสบความสำเร็จหรือล้มเหลวในชีวิต หรือเป็นตัวบอกได้ว่าคนที่ได้คะแนนเยอะคือคนที่รู้มากกว่าคนอื่น เพียงแต่เขาสามารถบริหารเวลาในการทำข้อสอบดีกว่าคนอื่น ๆ เท่านั้นเอง ดังนั้นแล้วขอให้ทุกคนใช้ชีวิตให้สนุกและทำทุก ๆ วันให้เต็มที่แล้วก้าวผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากไปได้ทุกคนครับ”
?????
ภาพ กรณัฏฐ์
เรียบเรียง KK